maandag 6 april 2009

Marokko vs Nederland

Een Marokkaans Nederlandse vriend vroeg me welke vergelijking ik tussen Marokkanen uit Marokko en die uit Nederland zou maken. Of er verschillen zijn en wat me opvalt.

Er valt me een hoop op. Ze zijn zo verschillend als dag en nacht, het enige wat ze onderling lijkt te binden is dat ze allebei Marokkaan zijn, en toch lijken ze op elkaar. Nou vinden de Marokkanen hier dat Marokkanen uit Europa (maar ik beperk me nu tot Nederland) geen Marokkanen zijn. Dat heeft volgens hen vooral te maken met het feit dat ze gewoon in een ander land wonen, soms al generatie op generatie geboren zijn, en dus inmiddels andere gewoontes hebben aangenomen. Ze vinden het ook van de zotte dat ze zichzelf wel Marokkaan noemen, maar amper een Marokkaans woord kunnen spreken. En dat de meeste geen Arabisch kunnen lezen is al helemaal belachelijk!
Maar ja, als je door de Marokkaanse regering gedwongen wordt altijd je Marokkaanse nationaliteit te behouden dan kom je ook moeilijk af van het Marokkaan zijn.
De meeste Marokkanen in Nederland komen uit de Rif en dan meer precies omgeving Nador en Al Hoceima. Ze zijn meestal Berber (Riffijnse Berbers) en spreken vaak ook enkel Berber, want dat hebben ze thuis van hun ouders geleerd, met een klein beetje kennis van het Marokkaans Arabisch (Dariezja). Dat is grappig als ze hier op vakantie komen. Velen van hen hebben een huis gekocht in Tanger en als ze dan naar het strand willen of iets van iemand willen kopen of aan iemand iets willen vragen, dan hoor je dat ze het Dariezja niet eigen zijn en stuntelen in deze taal.

Hoe men in Tanger zo ongeveer naar elkaar kijkt met vooroordeel en al gaat ongeveer zo: Berbers uit het noorden worden vaak beschouwd als lui en enkel op geld belust. Hoe die combinatie werkt zie je dan wel weer terug in de drugshandel: die wordt meestal bestierd door Berbers uit het noorden. Die liggen op hun rug geld te verdienen door andere (veelal ook Berbers) het werk te laten doen, waarna zij met een mooie mercedes en een nieuw huis de blits maken. De jongens die het werk doen krijgen er ook niet al te weinig voor en ook zij kunnen zich al snel een mooie auto veroorloven.
De Sousi Berbers uit het zuiden staan hier in hoog aanzien. Ze werken hard en ze zitten op het geld dat ze verdient hebben. Ze worden beschouwd als de Joden van Marokko. In die zin dan dat ze hard werken en hun geld niet zomaar weer uitgeven. Ze geven elkaar ook de banen en als een man een bedrijfje opzet dan is de kans groot dat het een familiebedrijf wordt want de hele familie werkt dan mee in de zaak.
Arabieren beschouwen zichzelf geloof ik wel als de meer intelligentere, meer ontwikkelde mens.
Uiteindelijk maakt het weinig verschil. Tussen al deze groepen worden een hoop (harde) grappen over elkaar gemaakt.
Het is meer zoiets als wat wij Hollanders doen naar 'die boeren uit het oosten, die lui uit Grollo'. Wat wij doen naar die 'gekke Limburgers met hun zachte G'. Je bedoelt er niets kwaads mee.

Een aantal dingen die ik wel echt merk hier (en ik ben hier niet de enige in) is dit: een groot deel van de Marokkanen lijkt geen gevaar te zien. Ze steken zomaar over zonder op of om te kijken, of kijken steevast de verkeerde kant van het verkeer op.
Ik heb gemerkt dat dit meestal het geval lijkt te zijn bij oudere Marokkanen en mensen waarvan je bijna zeker weet dat die bijna niet of nooit naar school zijn geweest.
Alsof ze geen oorzaak en gevolg hebben geleerd. En blijkbaar valt dat ook niet in het dagelijkse leven te leren, anders zouden ze toch wel een keer opletten en niet hun kleine kindje aan de kan
de weg laten lopen of dwars een rotonde te willen oversteken met een kinderwagen en een net lopend kind ernaast. De logica is dan dus: ik moet naar de overkant en dat is de snelste manier. Dat dat ook de meest gevaarlijke manier is wil er bij hen maar niet in.
Daarnaast dringen ze zomaar voor als je bv. in een winkel staat te wachten, alsof ze het principe van op je beurt wachten niet kennen. Dit gaat zelfs zover dat ze voordringen bij Maroc Telecom, de KPN van Marokko. Men betaald hier veelal cash. Maroc Telecom heeft een nummertjessysteem voor op je beurt wachten à la het Postkantoor. Je zou denken dat dat dan werkt... maar dan nog zijn er mensen die koud voor je neus gaan staan met een veel hoger nummer dan jij. Als je ze er dan op wijst dan laten ze je uiteraard wel voor maar kijken ze vooral heel verbaasd.
Een klein voorval wat me overkwam in Nederland voordat ik in Marokko kwam te wonen en wat ik zo leuk vond is dit: ik was in de Aldi en er kwam een oude, in het gezicht getatoeëerde Berber mevrouw naar me toe met een pakje diepvrieskroketten in de hand. Ze hield het voor me en vroeg of het 'halloef' (varken)was. Ik keek op het pakje en constateerde dat het geen halloef was maar bakra (koe) en zei tegen die mevrouw: mesji hallouf, hadi bakra (geen varken, dit is koe). Hoe ze nou toch wist dat ik haar wel zou begrijpen is me nog altijd een raadsel... Waarschijnlijk wist ze dat ook niet en is dit zo'n voorbeeld van ongeschoolheid (zo van "iedereen zal me wel begrijpen", net zoals kinderen harder gaan schreeuwen als je hun taal niet spreekt in de veronderstelling dat je het dan wel begrijpt), maar mooi vond ik het wel.

Wat me ook altijd opvalt is dat sommige Nederlandse Marokkanen zich op vakantie hier gedragen alsof het land van hun is. Ze rijden vaak net even harder en zijn net even wat lomper dan in Nederland. Alsof ze in Nederland de hele tijd met een kurk in hun kont zich aan de regeltjes hebben gehouden en dat die kurk er in Marokko dan uit mag. Dat je je dan als een ploert mag gedragen.
Als je op het vliegveld op je beurt staat te wachten om terug naar Nederland te gaan en je staat in de rij met een groep Nederlandse Marokkanen ze toch gaan voordringen, terwijl ze dat in Nederland niet zouden doen.
En dat terwijl ze eigenlijk ook vinden dat de Marokkanen hier lomp zijn... doen ze er dan net zo hard aan mee, terwijl ze in Nederland wel op hun beurt wachten en zich 'netjes' gedragen.
Ik, aan de andere kant, word meer en meer Marokkaan. Ik was net bij de belladia (het gemeentehuis) voor legalisering van mijn contract en voor een legalisering van het kopie van het contract -stempel, stempel, handtekening, stempel, zegel, "dat is dan 2 dirham"-.
Beiden moesten in een andere kamer gebeuren. Dan geldt dus het recht van de sterkste; er bestaan geen rijen, maar een grote kluwe chaos. Ik was snel aan de beurt omdat ik mijn schouder in de strijd om een goed plekje gooide. Ik won.

Of er verschillen zijn. Of ik een vergelijking kan trekken. Nou ik weet het niet hoor. Hoe langer ik er over nadenk, hoe lastiger ik het vind. Ik denk dat Marokkanen in Nederland vaak vernederlandst zijn. Je ziet het aan de Nederlandse Marokkaan zelf: die weet het zelf ook vaak niet meer. Wat ben je nou? In Nederland ben je een Marokkaan en in Marokko ben je een Nederlander. Voor wie ben je als Nederland tegen Marokko speelt?
Marokkanen in Nederland zijn net Nederlanders. Nederlanders in Marokko net Marokkanen. Is dat een goede conclusie?

donderdag 2 april 2009

Werk!!!

Ja, ja, ik weet het... Het duurde veels te lang voordat ik hier weer iets van me liet horen. Maar ik heb het dan ook razenddruk gehad en zat niet, zoals een ex-collega van me (Twan...?) zal denken, vast in een niqaab (zo'n gewaad waar enkel je ogen nog zichtbaar zijn).

Ik heb een weekje op het huis en de hond van een vriend van ons hier gepast in de oude stad. Hij woont prachtig: een huis met alle originele elementen in oud Marokkaanse stijl. "Originele elementen" betekent in dit geval niet (zoals in Nederland) dat je huis zowat instort. Maar wat primitief was het wel. Dat ligt echter aan de vriend zelf. Een telefoon/computeraansluiting is niet aanwezig. Ook een cdspeler is ver te zoeken alsmede een satellietaansluiting. Het was dus net echt vakantie. Vakantie in eigen stad.

We vertrokken er op een woensdag naar toe. In de vroege ochtend werd ik plotseling gebeld door een kennis van me hier die me vroeg of ik nog werk zocht. Na mijn getwijfel aan de telefoon, want ik was net met iets anders bezig, zei ik ja en hij gaf me een telefoonnummer van een textielbedrijf hier in de haven van Tanger. Ze waren op zoek naar een accountmanager die Nederlands spreekt en bereid is tegen Marokkaans salaris te werken. Onder het mom van niet geschoten is altijd mis belde ik de volgende ochtend naar dat bedrijf. Het bedrijf doet al dik 30 jaar zaken in Marokko en werkt voor verschillende 'fashion' klanten in Nederland en België.


's Middags al had ik een gesprek met een van de directeuren van het (Nederlandse) bedrijf -er zijn drie broers en die zijn alledrie de baas, elk op een ander vlak- en was niet veel later al min of meer aangenomen.

Doordat ik in een ander huis zat en dus geen beschikking had over een computer moest ik nog hals over kop naar huis om mijn CV later even na te sturen. Hij zou, na ontvangst van mijn CV, overleggen met een van de broers en die zou dan contact met mij opnemen. Vrijdagochtend ging de telefoon: de andere broer vanuit Nederland. Na een gesprekje van nog geen 10 minuten was ik aangenomen en ik accepteerde. In deze tijd van financiële crisis is een vaste baan die me ook nog eens heel leuk lijkt geen overbodige luxe...
De volgende vraag was wanneer ik naar Nederland kon komen om ingewerkt te worden. Na even rekenen van mijn kant kon ik krap anderhalve week later vertrekken. En zo kwam het dat ik de afgelopen 2 weken in Nederland heb gezeten. Op hotel in Breda. Uiteraard op kosten van de zaak.

Ik heb in anderhalve week een heleboel geleerd, klanten ontmoet en hard gewerkt. Fijne extra bijkomstigheid was dat ik in deze periode in de weekenden ook nog even snel mijn familie en wat vrienden heb kunnen zien. Het was een leuke periode.




Nu ben ik weer thuis en begin ik in mijn nieuwe functie. Spannend is het wel: een hele carrière move, maar ik weet inmiddels het verschil tussen 'fashion' en 'corparate' kleding. Ik ga me storten in de wereld van de mannenpakken. Weliswaar vooral administratief, maar toch: Merel goes into male fashion!