Vervoer

Eerder had ik het al eens gehad over de petit taxi's en de grand taxi's. Ik heb van alles inmiddels gebruik gemaakt en wil er toch nog es wat over vertellen. Dat je een idee hebt.

Toen ik vorig jaar mei voor het eerst in Marokko was en Marouan ontmoette, zat ik vanaf het vliegveld bij een vriend van Marouan in de auto. Kennelijk had Marouan hem gevraagd rustig te rijden, want als we harder dan 40 km per uur gingen waar dan ook, was het snel. Toen ik later op een nacht nog eens bij deze jongen in de auto zat dacht ik dat ik het niet zou overleven. Hij gebruikte de straten van Tanger als racebaan. En buiten het centrum van de stad probeerde hij door de geluidbarrière heen te rijden. Ik dacht echt dat we waren gaan vliegen.... En dat met een Volkswagen Passat.

Ik was hoe dan ook blij dat Marouan zo goed voor me zorgde want het verkeer hier sloeg me doodsangsten uit! Gelukkig zaten we in een appartement aan zee en waren we zo in het centrum.

De minitaxi's hier hebben er namelijk ook een handje van de straat als racebaan te gebruiken. En om daarnaast overal tussendoor te schieten. Het zijn meestal Fiat Uno's. Tegenwoordig ook steeds vaker Dacia's. Goede degelijke auto's en een stuk comfortabeler dan de vaak uitgewoonde Fiat Uno's. Als je achterin instapt heb je vaak te maken met een ijzeren staaf die van links naar rechts door de auto loopt. Het lijkt wel gemaakt om de stoelen voorin rechtop te houden. Ook dit is kennelijk hoognodig. Toen mijn vader eens op bezoek was namen we een petit taxi naar een grand taxi. Hij stapte voorin in. Marouan en ik zaten al achterin. Toen hij zijn rug tegen de leuning bracht, lag ie ineens bij Marouan op schoot! Het zag er echt grappig uit!

Verder heb je in petit taxi's ook te maken met allerhande problemen aan de auto. Maar zolang de bestuurder er niks van lijkt te vinden, vind ik dat ook maar niet. Af en toe heb je echt het idee in een hobbelende kermisattractie te zitten. Dan lachen we er maar om en als we uitstappen zijn we weer blij dat we eruit zijn... Zoals ook vaak bij een kermisattractie.

Deze taxi's mogen alleen in de stad en kleine omgeving rijden. Ze rijden op de meter. Meestal dan. Laatst hadden we weer een slimmerik die dacht ons een poot uit te draaien. Alsof we domme toeristen zijn. Hij vroeg 20 dirham voor een ritje van overdag 10. Dan is de prijs

's avonds 50% extra, dus max 15 dh. Maar hij beweerde dat dit echt de prijs was. We gaven hem 15 dh met de mededeling dat we hier wonen en deze trip dus vaker maken.

En verder pikken ze je op waar je ze aanhoudt en zetten ze je af waar je wil. Zoals we de taxi kennen dus.

Wil je bv. naar het vliegveld dan kun je een prijs met ze afspreken en brengen ze je ook. Dan rijden ze niet op de meter omdat dat niet rendabel is. Kleine kans voor hen namelijk dat ze op de terugweg een passagier oppikken.

De grand taxi's zijn dus die grote Mercedes 240 bakken. Die rijden in Nederland en de rest van West Europa volgens mij nergens meer. Die zijn namelijk allemaal hier. Grote degelijke bakken. Er gaan 6 passagiers in. 2 op de voorstoel en 4 achterin. Comfortabel als je met 2 kinderen achterin zit, een crime als er twee dikke dames instappen. Ze rijden, ook zoals al eens eerder beschreven, tussen 2 vaste punten. Vaak van stad naar dorp of stad, maar ook tussen vaste punten in de stad. Je betaald per plaats. Wil je wat comfortabeler zitten dan betaal je bv. 2 plaatsen voor jezelf.

Je kan er ook een privé nemen. Dan betaal je een stuk meer, maar dan stopt ie waar je maar wilt.
Een plaats in de taxi van Tanger naar Asilah kost 20 dirham voor een afstand van 40 kilometer. Geen geld dus. Maar omdat we vaak echt een houten kont krijgen en vaak zit je ook nog eens op maar een halve bil, betalen we voor z'n tweeën 60 dirham en dan zijn we er ook. Maar lichamelijk een stuk prettiger.

Qua scheuren kunnen ze er wat van. Dat gaat als een trein en zorgde meermaals voor witte knokkels bij mij van het hard vasthouden aan de deur. Doodeng af en toe.

De trein is een prima optie hier. Het is erg comfortabel. Tweede klas is goed, eerste klas is beter. En ook dat kost niet zoveel hoor.

In de trein is er airconditioning en er zijn toiletten. En die zijn niet eens zo heel veel viezer dan die van de NS. Daarnaast wordt je verwend met een railtender. Maar die heet hier anders.

De eerste keer namen we de trein naar Asilah. Dat was wederom vorig jaar mei. Sindsdien hebben we er tripjes opzitten naar Rabat, Kenitra, Casablanca en Fes. En nog een paar keer naar Asilah. Het is toch weer goedkoper dan de taxi. Hier kost een enkeltje 15 dirham. Voor een trip van 45 minuten (de trein rijdt erg langzaam op het stukje tussen Tanger en Asilah). Maar de omgeving is meer dan de moeite waard. Ik ben er dol op: je ziet de dorpsbewoners van en naar hun land gaan, op hun ezeltjes. Op weg naar de markt: hele gezinnen op de ezel en wagen. Fietsers die zich een weg banen over de onverharde wegen met hun boodschappen. En verder de bergen, de weiden, de enorme hoeveelheid groen en de bloemen. Wat een pracht!

De bus. Er zijn 2 soorten. Je hebt de stadsbus van Autasa en de enorme hoeveelheid aan verschillende busbedrijven die door heel Marokko rijden, de zogenaamde touringcars.

De stadbus zijn echt uitgewoonde autobussen van een Spaans bedrijf. Er zitten nog wel plastic stoeltjes in, maar die zijn bijna allemaal wel kapot. De stopknopjes zijn er door de buschauffeurs eigen handig uitgesloopt, want die werden gek van de mensen die maar op de knopjes bleven drukken. Als je nu ergens de bus uitwilt, dan tik je hard op het dak en dan maar hopen dat ie stopt.

Ik ging vorig jaar augustus voor het eerst met de stadbus. Wat een belevenis. De prijs is enorm laag: 3,5 dirham voor een enkeltje. Eigenlijk door heel Tanger, zones kennen ze hier niet!

Wij namen de bus van Mnar (een plek buiten de stad, ook wel Cap Malabata genoemd). Hier kun je, als je een weg richting de (Middellandse) zee afloopt heerlijk op een terrasje zitten met een prachtig uitzicht op zee. Met naast je de vuurtoren van Malabata.

De bus dus. We stapten als eerste in en ik zocht een fijn plekje uit, achter de deur van de achteruitgang. Als het dan heel vol wordt kun je toch de bus heel makkelijk uitfloepen. Na ons stapten hordes vrouwen in. Toen die allemaal betaald hadden stormde de bus er van door. Wat een haast en wat een ongeduld. Een stukje verderop stapten 10 jongens in. Baldadig. Net terug van een voetbalspelletje op het strand. Een ervan had niet betaald. De buschauffeur zette de bus aan de kant en hij en zijn vriend (waarschijnlijk gewoon voor de gezelligheid mee op de bus) liepen naar achteren waar alle jongens zaten. Al snel vond de chauffeur de zwartrijder en timmerde hem vakkundig de bus uit.
Hier richt het geweld zich op de passagier en niet op de chauffeur of conducteur.

De jongen was het er echter niet mee eens en begon de chauffeur te schoppen en te slaan. Na een hoop gedoe, geschop, gescheld en een behoorlijke bloedneus van de jongen, liet de chauffeur de jongen toch weer meerijden. Mij ontgaat de logica... maar kom! Ik ben ook geen Marokkaan.

Gelukkig heb ik dit soort excessen daarna niet meer meegemaakt. We nemen nu gemiddeld een keer per twee weken de bus. Naar de supermarkt. Dat is vooral een hele belevenis voor de mensen in de bus. Want daar stapt temidden van de wijk Casabarata zomaar een heuse 'gawria' de bus in. Dat ben ik. Het is hun woord voor die Europese, die Westerse. Ze bedoelen het geloof ik een beetje denigrerend. Weten zij veel... Er wordt een heleboel gestaard, maar daar zijn we inmiddels wel aan gewend.

De tourbus brengt je tegen een lage prijs naar andere plaatsen in Marokko. Wij hebben de bus eenmaal samen genomen. Naar Chefchaouen. Een heel mooi plaatsje in de bergen hier. Het duurt 3 uur voordat je er bent. Met de bus dan. De auto is wel iets sneller. Maar dat komt vooral door het feit dat de bus via Tetouan gaat en dan in het busstation gaat staan wachten op nieuwe passagiers. Voorheen was dat een stinkend ondergronds busstation waar ik echt de bus niet uitstapte om even de benen te strekken. Alle bussen staan daar met ronkende motor te wachten. En daar moet je dan tussenstaan... Maar sinds een tijdje is er een prachtig nieuw busstation aan de rand van de stad.

Echt heel comfortabel is reizen per deze bus niet. Er is van elke stoel wel iets kapot. Of de raampjes gaan niet open. Of de gordijntjes gaan niet dicht en je zit in de bloedhitte te branden. En iedereen ruikt naar zweet of eten. En ook hier (nog meer dan in Nederland) vind iedereen dat ie naar zijn telefoon moet luisteren. Oftewel naar dat blikkerige geluid wat er uit komt. Kwestie van effe lekker een muziekje luisteren. En dat doen er dan dus een heleboel tegelijk. Maar bijna niemand schijnt er last van te hebben... Ach ja, wij zijn gewoon zeikerds!

Verder fietst hier bijna niemand. Het is geen algemeen gebruikt vervoersmiddel. In Tanger dan. In Fes fietst iedereen zich een ongeluk. Tot zakenman aan toe. Gewoon net zoals in Nederland. In Leiden komt de burgemeester ook gewoon op de fiets.

Scootertjes en brommertjes worden wel gebruikt. Maar niet heel veel. Het is wel grappig om te zien dat de bestuurder dan altijd een helm opheeft, maar zijn passagier niet. Vaak zit de vrouw onbeschermt achterop en houdt zij ook nog eens een heleboel boodschappentasjes vast.

Zo, nu heb je een beetje een idee van het vervoer hier. Het is allemaal te doen tot goed te doen. En soms, heel soms... zit je ineens in een megadure mercedes van een vriendin. En de blikken die je dan krijgt, das heel bijzonder.

Ik ben het vervoer hier nu, na dik een jaar, gewend. Als voetganger moet je je zeer onderdanig opstellen naar de auto's toe. Er van uit gaat dat zij de baas zijn. Als voetganger ben je niks waard. Opletten dus.
Ik zit nu redelijk relaxed in de taxi, auto of bus. Ik kijk niet meer op of om. Het is gewoon zo.

Audi Q7 of Volkswagen Jetta. Renault 5 of de benenwagen. Taxi of bus. Zoals ik al eens zei: Tanger is een stad van uitersten. En da's heel prettig!